《陈雷文选》

 | | | 转寄

写hō͘ 学生朋友 ê 代志 24 - 写台语文学ê滋味

作者 陈雷 2019.12.01

（Siá hō͘ ha̍k-seng pêng-iú ê tāi-chì 24）（写hō͘ 学生朋友 ê 代志 24）

Siá tâi-gú bûn-ha̍k ê chu-bī / 写台语文学ê滋味

Tâi-oân lâng tī Ji̍t-pún sî-tāi siá Ji̍t-bûn bûn-ha̍k. Tiong-kok lâng lâi chiàm-léng liáu, kái siá Tiong-bûn bûn-ha̍k, jî-chhiáⁿ sī siá Tiong-kok lâng ê tāi-chì, bô siá Tâi-oân lâng. Só͘-í chiàu-kóng èng-kai sī Tiong-kok bûn-ha̍k, m̄-sī Tâi-oân bûn-ha̍k.

台湾人tī日本时代写日文文学. 中国人来占领了, 改写中文文学, 而且是写中国人 ê 代志, 无写台湾人. 所以照讲应该是中国文学, m̄是台湾文学.

Kàu 1970 nî-tāi chiah ū-lâng(chhin-chhiūⁿ Ông cheng-hô, Sòng te̍k-lâi)khai-sí iōng Tiong-bûn siá Tâi-oân lâng ê tāi-chì, phian-miâ kiò-chò ‘hiong-thó͘ bûn-ha̍k ‘. Hit sî chin-chē lâng hoán-tùi, tek-pia̍t sī ū-miâ ê Tiong-kok chok-chiá, kap chiàm-léng-chiá sim-thài ê Tiong-kok lâng. In-ūi in jīn-ûi hoân-nā Tâi-oân ê mi̍h lóng bô chúi-chùn, Tiong-kok ê mi̍h chiah ū ta̍t-tit siá-chò bûn-ha̍k.

到1970 年代chiah有人（亲像王桢和, 宋泽莱）开始用中文写台湾人 ê 代志, 偏名叫做 ‘乡土文学’. Hit 时真chē人反对, 特别是有名 ê 中国作者, kap占领者心态 ê 中国人. 因为in 认为凡若台湾 ê 物拢无水准, 中国 ê 物件chiah有值得写做文学.

Kàu 80 nî-tāi chiah ū-lâng khai-sí iōng Tâi-bûn siá Tâi-oân lâng ê tāi-chì. Kâng-khoán chin-chē lâng Tiong-bûn chok-chiá kap Tiong-kok lâng hoán-tùi. In-ūi in nā m̄-sī jīn-ûi bô Tâi-bûn chit-ê mi̍h-kiāⁿ, tō-sī tâi-bûn put-sam-put-sù, bē-tàng siá bûn-ha̍k.

到80 年代chiah 有人开始用台文写台湾人 ê 代志. 仝款真chē 中文作者kap 中国人反对. 因为in若m̄是认为无台文这个物件, tō是台文不三不四, bē-tàng写文学.

Keng-kòe ióng-kám bô-thêng ê phah-piàⁿ, kàu-taⁿ chin-chē lâng iōng Tâi-bûn siá sió-soat, hì-ke̍k, si, sīm-chì lūn-bûn. In iōng kúi cha̍p nî pī kìm-siaⁿ ê bó-gú, pī kìm-siá kìm-tha̍k ū pah-gōa-tang le̍k-sú ê pe̍h-ōe-jī, siá chin-hó, chin-ū te̍k-sek ê bûn-ha̍k. Chiàⁿ-káng ê Tâi-oân bûn-ha̍k.

经过勇敢无停ê 拍拚, 到taⁿ 真chē人用台文写小说, 戏剧, 诗, 甚至论文. In用几十年被禁声 ê 母语, 被禁写禁读有百外冬历史 ê 白话字, 写真好, 真有特色 ê 文学. 正港 ê 台湾文学.

Che tō-sī kīn-tāi Tâi-oân lâng siá Tâi-gú bûn-ha̍k ê chu-bī, ùi khó͘ kàu kam, ùi sng kàu tiⁿ. Chit-ê sè-kài sin chhut-sì ê sin bûn-ha̍k, ta̍t-tit lâng-lâng chun-kèng, thiàⁿ-sioh, pó-hō͘, o-ló. Kiong-hí siá Tâi-bûn bûn-ha̍k ê lâng, kiong-hí tha̍k Tâi-bûn bûn-ha̍k ê lâng. Lán bô beh koh chò hō͘ lâng kìm-siá kìm-tha̍k ê lâng.

Che tō是近代台湾人写台语文学 ê 滋味, ùi 苦到甘, ùi酸到tiⁿ. Chit 个世界新出世ê新文学, 值得人人尊敬, 疼惜, 保护, o-ló. 恭喜写台文文学 ê 人, 恭喜读台文文学 ê 人. 咱无beh koh做hō͘人禁写禁读ê人.

（Chok-chiá chù:chhiáⁿ-iōng pe̍h-ōe-jī)（作者注：请用白话字）