《陈雷文选》

 | | | 转寄

写hō͘学生朋友 ê 代志 10 - 咱hia菜寮溪

作者 陈雷 2019.11.10

（Siá hō͘ ha̍k-seng pêng-iú ê tāi-chì 10）(写hō͘学生朋友 ê 代志 10)

Lán hia Chhài-liâu-khe / 咱hia菜寮溪

Tâi-lâm koān ū chi̍t-ê sió chng-kha kiò-chò Ha̍k-kah, í-chêng sī chèng kam-chià, láu-tîn hong-hù ê só͘-chai. Ū chi̍t-chōa sè-tiâu khe ùi hia keng-kòe, kiò-chò Chhài-liâu-khe. Thiiaⁿ lāu-tōa-lâng kóng, che khe kòe-khì iā-ū chi̍t-chat sim-sek ê kò͘-sū.

台南县有一个小庄脚叫做学甲, 以前是种甘蔗, 荖藤丰富ê所在. 有一chōa 细条溪ùi hia经过, 叫做菜寮溪. 听老大人讲, che溪过去也有一节心适ê故事.

Kó͘-chá Ha̍k-kah ū chi̍t-ê tōa hó-gia̍h-lâng sèⁿ N̂g, kiò-chò Thn̂g-chúi-sūn. Lâng-kóng ùi thiⁿ-kng kàu ji̍t-thâu lo̍h-soaⁿ, lí kiâⁿ bē chhut N̂g--ka ê chhân-hn̂g. Ha̍k-kah ê kam-chià lóng i teh siu, khè chò thn̂g tōa-bē. Thàn-chîⁿ ná khioh-chúi.

古早学甲有一个大好额人姓黄, 叫做糖水顺. 人讲ùi天光到日头落山, 你行bē出黄--家ê田园. 学甲ê甘蔗拢伊teh收, khè做糖大卖. 趁钱若khioh水.

Chi̍t-nî, i ê hāu-seⁿ tōa-hàn beh chhōa sin-pū. Iang hm̂-lâng khì keh-piah chng Ka-lí Koeh-kah kóng-chhin. Che Koeh--ka sī sè-tāi ê hó-gia̍h lâng. Thiaⁿ-kóng chó͘-sian tòe Tēⁿ-sêng-kong lâi Tâi-oân ū kong-lô, sù i tī Ka-lí ùi thiⁿ-kng kàu ji̍t-thâu lo̍h-soaⁿ, khiâ-bé ûi chi̍t-tōa-phiàn tē, hong i bān-tāi khún-siú. Só͘-í Koeh--ka sī tâi-tāi chē-leh-chia̍h, tò-leh-pàng, hit-khoán ê hó-gia̍h.

一年, 伊ê后生大汉beh chhōa新妇. 央hm̂人去隔壁庄佳里郭甲讲亲. Che郭--家是世代ê好额人. 听讲祖先tòe 郑成功来台湾有功劳, 赐伊tī佳里ùi天光到日头落山, 骑马围一大片地, 封做万代垦首. 所以郭--家是代代坐leh食, 倒leh放, hit 款ê好额.

Koeh-kah chai-iáⁿ N̂g--ka tōa-hù, chóng--sī hiâm in seng-lí lâng bô tha̍k-chheh ê ka-hong, khòaⁿ bô kàu-tāng. Tō kā hm̂-lâng sî, kóng:「Tán lán chia Chhài-liâu-khe chúi ē tiⁿ chiah lâi kóng. 」

郭甲知影黄--家大富, 总--是hiâm in生理人无读册ê家风, 看无够重. Tō kā hm̂人辞, 讲：「等咱chia菜寮溪水ē tiⁿ chiah来讲.」

Chúi-sūn thiaⁿ hm̂-lâng án-ne lâi hôe--i, tiām-tiām chit-kù ōe khǹg tī sim-lāi. Hit-nî kam-chià tōa-siu, ông-iâ-seⁿ giâ giâ-kang-tīn lāu-jia̍t. Chúi-sūn chhiàⁿ 50 tâi gû-chhia, téng-bīn chi̍t-pau chi̍t-pau thn̂g thia̍p tīⁿ-tīⁿ lâi-kàu Kiô-thâu, chi̍t-chhia chi̍t-chhia thn̂g tò ùi khe--nih khì. Liam-mi sai-kong tòa khe-hōaⁿ pí khe-chúi tōa-siaⁿ hoah：「 Ông-iâ chhiáⁿ chia̍h-tiⁿ, chi̍t-lâng lim chi̍t-chhùi, ông-iâ tōa pó-pì.」khòaⁿ lāu-jia̍t ê chiâⁿ-si̍t lóng ko͘-chúi lâi lim. Ôa! Chiaⁿ-si̍t khe-chúi ē tiⁿ.

水顺听 hm̂人按呢来回--伊, tiām-tiām这句话khǹg tī心内. Hit年甘蔗大收, 王爷生giâ蜈蚣阵闹热. 水顺chhiàⁿ 50 台牛车, 顶面一包一包糖thia̍p tīⁿ-tīⁿ来到桥顶, 一车一车糖倒ùi 溪--里去. Liam-mi 司公tòa溪岸比溪水大声hoah：「王爷请食tiⁿ, 一人lim一嘴, 王爷大保庇.」看闹热ê成实拢ko͘水来lim. Ôa!成实溪水ē tiⁿ.

Tō-sī án-ne, Koeh--ka ê cha-bó͘ kiáⁿ kè khì N̂g--ka, tú-hó sī Ji̍t-pún lâi chiàm-léng Tâi-oân hit nî.

Tō是按呢, 郭--家ê查某kiáⁿ嫁去黄--家, tú好是日本来占领台湾hit 年.

（Chok-chiá chù:chhiáⁿ iōng pe̍h-ōe-jī)（作者注：请用白话字）