《陈雷文选》

 | | | 转寄

写hō͘学生朋友 ê 代志 17 - 省立台南第一中学

作者 陈雷 2019.11.24

（Siá hō͘ ha̍k-seng pêng-iú ê tāi-chì 17）（写hō͘学生朋友 ê 代志 17）

Séng-li̍p Tâi-lâm tē-it tiong-ha̍k / 省立台南第一中学

Tâi-oân lâm-pō͘ siōng chhut-miâ ê tiong-ha̍k tō sī Tâi-lâm it-tiong, í-chêng choân-miâ kiò-chò Séng-li̍p Tâi-lâm tē-it tiong-ha̍k-hāu. Ji̍t-pún sî-tāi kiò-chò Tâi-lâm jī-tiong, tī Tâi-oàn gín-á tha̍k etiong5-ha̍k. Chit-má ê Tâi-lâm jī-tiong sī hit sî Ji̍t-pún ê it-tiong , hō͘ Ji̍t-pún lâng tha̍k--ê.

台湾南部上出名 ê 中学 tō 是台南一中, 以前全名叫做省立台南第一中学校. 日本时代叫做台南二中, 是台湾gín-á 读 ê 中学. Chit-má ê 台南二中是hit时 ê 一中, hō͘ 日本人读--ê.

Hāu-mn̂g sió-sió--a, se-iûⁿ-sek ê lé-tn̂g. hāu-tiâⁿ chi̍t-châng tōa chhêng, m̄ chai kúi-pah nî--a. kó͘-chá chhiū-téng chhī chi̍t-tùi kâu. Tâi-lâm it-tiong chhut-miâ khó-chhì, lâng-kóng it-tiong pit-gia̍p, khó tāi-ha̍k ún-tiâu. Kî-si̍t m̄-nā khó-chhì, it-tiong ê hāu-iú tī Tâi-oàn siā-hōe, chèng-tī, kho-ha̍k, kàu-io̍k, seng-lí kài sêng-chiū chin-tōa. Só͘-í lâm-pō͘ ê ka-tiuⁿ long ǹg-bāng ka-tī ê kiáⁿ ji̍p-khì it-tiong.

校门小小--a, 西洋式 ê 礼堂. 校埕一丛大chhêng, m̄知几百年--a. 古早树顶饲一对猴. 台南 一中出名考试, 人讲一中毕业, 考大学稳tiâu . 其实m̄-nā考试, 一中 ê 校友 tī 台湾社会, 政治, 科学, 教育, 生理界成就真大. 所以南部 ê 家长拢ǹg望家己 ê kiáⁿ ē-tàng入去一中.

It-tiong ê ji̍p-ha̍k khó-chhì siōng kèng-cheng. Chi̍t-keng sió-ha̍k chi̍t-nî nā-ū 2, 3 ê khó-tiâu it-tiong, tō sī tōa tāi-chì. Lâm-pō͘ chng-kha nā-ū chi̍t-ê gín-á khó-tiâu, kui-chng pàng-phàu-á, pē-bú pān-toh chhiáⁿ lâng-kheh. Góa tha̍k sió-ha̍k 6 nî hit tang, tō-su sèⁿ Chiam, su-tāi pit-gia̍p bô kúi-nî, chiok jīn-chin. Ta̍k-ji̍t pàng-o̍h liáu, kiò 10 kúi ha̍k-seng khì in tau pó͘-si̍p. Bô siu pó͘-si̍p-hùi. Koh chú tiám-sim hō͘ goán chia̍h. Hit-nî goán hit-pan Tâi-lâm it-tiong tiâu 7 ê! Choân Tâi-lâm hì-hè-kiò. Keh-tńg-nî, chin-chē ka-tiúⁿ sóa chū-chí lâi goán hit khu, beh hō͘ in gín-á ji̍p i ê pan.

一中 ê入学考试上竞争. 一间小学一年若有2, 3 个考tiâu 一中, tō是大代志. 南部庄脚若有一个gín-á 考tiâu, 规庄放炮á, pē母办桌请人客. 我读小学 6 年hit 冬, 导师姓詹, 师大毕业无几年, 足认真. Ta̍k日放学了, 叫 10 几个学生去in tau补习. 无收补习费. Koh煮点心hō͘ 阮食. Hit年, 阮hit班台南一中tiâu 7 个！全台南市hì-hè 叫. 隔转年, 真chē家长sóa 住址来阮hit 区, beh hō͘ in gín-á入伊 ê 班.

Góa Tâi-lâm it-tiong chho͘-it ê tō-su sèⁿ Tân, I sī Hok-kiàn lâi--ê. Tē-jī nî hiông-hiông bô lâi ha̍k-hāu, thiaⁿ-kóng sī húi-tia̍p, hō͘ lâng lia̍h--khì. Hāu-tiúⁿ sī gōa-séng lâng, 228 ê sī Tâi-lâm it-tiong ê ha̍k-seng chū-tōng cho͘-tūi pó-hō͘ hāu-tiúⁿ sok-siā. Í-āu ōaⁿ--lâi ê hāu-tiúⁿ, m̄ sī khò jîn-sū koan-hē tō sī kà san-bîn-chú-gī ê chèng-kang, lāu-su mā-sī kâng-khoán. Kàu-io̍k ê phín-chit lú-lâi lú-bái. Che chi̍t-hong-bīn sī Tiong-kok lâng chèng-tī ê bái sò͘-chit, chi̍t-hong-bīn sī gōa-lâi chēng-koân tiau-kò͘-ì ê siat-kè. Hoân-nā Tâi-oàn lâng iu-siù ê thoân-thóng lóng kā chhòng bô--khì, ōaⁿ in Tiong-kok ê mi̍h-kiāⁿ.

我台南一中初一 ê 导师姓陈, 伊是福建来--ê. 第二年雄雄无来学校, 听讲是匪谍, hō͘人掠--去. 校长是外省人, 228 ê 时台南一中 ê 学生自动组队保护校长宿舍. 以后换--来 ê 校长, m̄是靠人事关系tō是教三民主义 ê 政工, 老师mā是仝款. 教育 ê 品质lú 来lú bái. Che 一方面是中国人政治 ê bái 素质, 一方面是外来政权刁故意 ê 设计. 凡若台湾人优秀 ê 传统拢kā创无--去, 换in中国 ê 物件.

Chóng-sī tī lâm-pō͘ Tâi-oàn lâng ê sim-tiong, Tâi-lâm it-tiong goân-chāi sī siōng-kài iu-siù ê tiong-ha̍k, ha̍k-seng siōng-kài it-liû. Tòa kok-gōa kúi cha̍p tang, nā thiaⁿ-tio̍h ‘góa mā sī Tâi-lâm it-tiong pit-gia̍p--ê’ , chū-jiân kám-kak chhin-chhiat kong-chhái, Tâi-oàn lâng ê kiau-ngō͘. Che, tō sī Tâi-oân cheng-sîn.

总是tī 南部台湾人 ê 心目中, 台南一中原在是上盖优秀 ê 中学, 学生上盖一流. Tòa国外几十冬 ê 同乡, 若听tio̍h ‘我mā是台南一中毕业--ê ‘, 自然感觉亲切光彩, 台湾人 ê 骄傲. Che , tō是台湾精神.

（Chok-chiá chù:chhiáⁿ iōng pe̍h-ōe-jī ） （作者注：请用白话字）