聽聲比動作
作者 梁淑慧 2006.05.21
學習ê技能:白話字聲調發音kap符號ê對應。
使用ê時機:白話字聲調ê教學。(上好1擺教2~3個聲調to̍h好,盡量減少困難度,利用「上細對比組」來教學。)
需要ê教具:白話字聲調符號卡
活動前ê準備:老師簡單說明台語ê 7個聲調。
按怎sńg:
配合台語聲調ê調值kap白話字ê聲調符號設計動作來教學:
| 聲調 | 第1聲 | 第2聲 | 第3聲 | 第4聲 |
| 調值 | 55 | 53 | 21、11 | 2 |
| 調值描寫 | 高平 | 高降 | 高降 | 低短 |
| 白話字符號 | a | á | à | ah |
| 動作 | khiā--起來【站起來】 | 正手tùi右上畫到左下 | khû--落去【蹲下去】 | 用腳chám塗腳【用腳用力踩地板】 |
| 聲調 | 第5聲 | 第7聲 | 第8聲 |
| 調值 | 13 | 33 | 5 |
| 調值描寫 | 升 | 中平 | 高短 |
| 白話字符號 | â | ā | a̍h |
| 動作 | 雙手tī頭殼頂比1座山型 | 雙手插腰 | 跳--起來拍pkok8仔【拍手】 |
老師唸1個音,學生斟酌聽,判斷是第幾聲,to̍h ài趕緊做動作。
變通ê活動:
一開始老師請全班做夥做。等全班攏會曉了後,會當分組比賽,若做m̄-tio̍h ê人to̍h先歇睏mài sńg,看最後叨1組做tio̍h ê人chhun上chē,hit組to̍h贏ah!
請注意:
1.頭起先會當將聲調按照「平調」、「升降調」、「入聲」ê性質分做3擺來教學。
a.第1擺教「平調」(第1聲、第3聲、第7聲)ê分辨,例:
| 第1聲 | 第3聲 | 第7聲 |
| 高平(55) | 低平(11) | 中平(33) |
| ti | tì | tī |
| che | chè | chē |
| hian | hiàn | hiān |
| ho͘ | hò͘ | hō͘ |
b.第2擺教「升降調」(第2聲、第5聲)ê分辨,例:
| 第2聲 | 第5聲 |
| 高降(53) | 升(13) |
| hí | hî |
| iú | iû |
| léng | lêng |
| séng | sêng |
c.第3擺教「入聲」(第4聲、第8聲)ê分辨,例:
| 第4聲 | 第8聲 |
| 低短(2) | 高短(5) |
| kip | ki̍p |
| hoat | hoa̍t |
| hok | ho̍k |
| chiah | chia̍h |
2.等學生khah熟了後,將音值khah接近ê「平聲調」kap「入聲調」the̍h來比較。
a.第1擺教第3聲、第4聲ê分辨,例:
| 第3聲 | 第4聲 |
| 低平(11) | 低短(2) |
| tì | tih |
| sìm | sip |
| chìn | chit |
| àng | ak |
b.第2擺教第4聲、第7聲ê分辨,例:
| 第4聲 | 第7聲 |
| 低短(2) | 中平(33) |
| kip | kīm |
| hoat | hoān |
| tok | tōng |
| peh | pē |
c.第3擺教第1聲、第8聲ê分辨,例:
| 第1聲 | 第8聲 |
| 高平(55) | 高短(5) |
| kim | ki̍p |
| hoan | hoa̍t |
| tong | to̍k |
| chia | chia̍h |
d.第4擺教第7聲、第8聲ê分辨,例:
| 第7聲 | 第8聲 |
| 中平(33) | 高短(5) |
| jīm | ji̍p |
| tīn | ti̍t |
| hōng | ho̍k |
| chiā | chia̍h |